| २६ जाने ८४ |

आश्वासनांचा
पहिला वाढदिवस...
रिते मेघ आश्वासनांचे
क्षितीजपार केव्हाच-
केलंयस आमंत्रित त्यांना?



| ९ एप्रिल ८४ |

झावळ्या लावलेलं आयुष्य
ओहोटता किनारा अजमावीत
कातरवेळी;
अशावेळीः
एखादाच समुद्रपक्षी
ठिपका होत
क्षितीज-भेदीत.

| १० एप्रिल ८४ |

नवख्या पंखांची भिरभिर...
समूहात अखंड;
रक्तभीषण.
...समुहास नकार आपसूक;
योग्यतेचं मूल्यजोखण न होता.

| १२ एप्रिल ८४ |

हे कसे क्षण आहेत?
बर्फगारतेतही वितळू पाहताहेत.
अशी कशी ही आच?
की
अचानक यावा अंटार्क्टिकावर माध्यान्ही सूर्य!

| १२ एप्रिल ८४ |

: टाळू पाहिलेलीच वेळ माझ्यासमोर
मिळालेल्या दृष्टिक्षेपात मला अधाशीपणे पिऊन घेते ती
ओठ-पेला
अस्पर्शी;
एक आर्त, गूढ तान...
अंधारतळी खंदकात.

| २१ एप्रिल ८४ |

केवड्याचं एक पातं
स्पर्शण्याचं निमित्त
- नागिणीचा
जहरी
दंश;
अलिप्तता व सावधगिरीचे
सर्व उपाय व दक्षता घेऊनही.
आता
समुद्राचमन करावंच लागणार!

| १२ फेब्रुवारी ८५ |

असा कसा पुन्हा होतो जड भार वेदनांचा
का धूर गर्द होतो राख झाल्या मोहराचा

हलविते आत कुठे चाहूल त्या पावलांची
कबूल होता निरोप मला काफिला सोडण्याचा

झडलेल्या रानवेली अन् बोडके हे वृक्ष सारे
नाही फिर्याद आता-त्रास हा पानगळीचा

पेरलेले शब्द माझे भासती लाव्हाफुले
डोंब हा आतून माझ्या फुफाटतो पाकळ्यांचा

शीळ घाली रानवारा थबकला अचानकसा
चहुकडे घोंगावतो आक्रोश हा वादळाचा

| १५ जानेवारी ८४ |

मी खरंच थांबलो नाही तुझ्यासाठी.
खरंच थांबलो नाही!
तू दिवे मालवलेस.
ठीक केलंस.
पण अंधारलं नाही ग!
चांदणं किती पिठुर पडलंय!
ह्या सतारी कुठे झंकारताहेत?
नि रानभर पसरलेला हा विजनकल्लोळ...

| २१ मार्च ८५ |

रस्ता किती गच्च वाटतोय!
बेभान, बेफाम, अखंड वर्दळ
थेट अगदी क्षितिजतळापर्यंत.

उधळल्या कभिन्नतेत
समुद्र पिऊन मी जवळ आणली
चंद्रनौका...
धूसर रात्रींचे अस्पष्ट पडसाद
ठळक होत जातात
नि प्रशांत निरवतेतून घुमू लागते
एक आर्त संगीत.

ही भैरवी अशी कशी?
आतडी पिळवटून रक्तस्फोट करणारी.
तानसेनाचा निद्रानाश असा का अचानक?

मागे न वळण्याचं ठरवूनही
असं सिंहावलोकन अपरिहार्य
जितकं की
माझ्या श्वासानंतरचा उच्छवास.

| २५ नोव्हेंबर ८२ |

अखेर सगळ्यांनीच निरोप घेतले वळणावर
ठरल्याप्रमाणे; निर्विकार.
मात्र तो-
अनिश्चित वळणाचा मार्गस्थ
शोधात वळणाच्या
गोंधळलेला
एकाकी.
चालू लागतो एका दिशेने
अपरिहार्यपणे...
पुन्हा थबकतो-पुढे असतात अनेक मार्ग
फुटलेले वळणास
छेदून गेलेले एकमेकांस.
सिग्नल पडतो.
थांबतात एका मार्गावरच्या धावणाऱ्या गाड्या.
भजनाचे सूर आळवित, वाद्यांच्या तालात
येतात काही लोक
छेदणाऱ्या दुसऱ्या मार्गावरुन.
तो डोकावतो त्यांच्यात
चौघे वाहून नेत असतात
तिरडीवरुन प्रेत.
काहीसा थरारतो,
पण लगेच पुलकित होतोः
एकतरी वळण आहेच
आयुष्यात आपल्या
अपरिहार्य
पण बिनतक्रार
न गोंधळवणारं.
सिग्नल मिळतो
गाड्या रोंरावत सुटतात
ठरल्याप्रमाणे; निर्विकार.

| १७ नोव्हेंबर ८२ |

मध्यरात्रः
सगळं जग विसावलेलं
अंधाराची रजई पांघरुन.
भोवतालचे माडः स्तब्ध, खडे
रक्षणार्थ वास्तूच्या
वास्तूः समाधिस्थ
का बरे अशावेळी हा समुद्र
गरजत येतोय आमच्याकडे?
...माझ्या मनाचे दृश्य प्रतीक तर नव्हे हे?

****

शेकोटी
भडकणाऱ्या ज्वाळा
बेभान संगीत
नाचतोय समूह फेर धरुन
धुंद.
अवकाश
चमचमत्या तारका
कभिन्न काळोख
नाचतोय त्यांसवे मीही धुंद.
समूहाच्या नकळत.

****

पहाटे गवाक्षातून पाहिलं तर -
खुणावतेय एक चंद्रकोर आकाशी
साठवितोय मीही डोळ्यांत ती
पण...पण क्षणोक्षणी ती निष्प्रभ का होतेय?
...अरे हो! आता तर अरुणोदय होतोय

****

किंग हॉटेल, बोर्डी.
हॉटेलचा हॉल.
हॉलचे प्रवेशद्वार.
प्रवेशद्वारावरील चित्र
सकाळी, दुपारी, संध्याकाळी, रात्री
कधीही पहावे, तीच तुझी पुकारणारी नजर
उघडलेले पुस्तक वक्षाशी घट्ट.
तळाशी एकच वाक्य- 'अबाईड वुईथ मी'
...मी तयार होतो ग! पुस्तकाचं रहस्य कळलं नसतं तरी
पण...पण...



| २८ ऑगस्ट ८१ |

फुलांचा प्रदेश मी नाकारला आहे.
का? का? का?
कातरसमयी झमगत्या बागेत फिरताना
सलत असतो हाच प्रश्न

प्रश्नातून निघतात उपप्रश्न;
होतो प्रश्नांचा आवर्त!
त्यात उठतो स्मृतींचा घनावर्त!!
बनतो मग चक्रावर्त!!!

मी, फूल, बाग
घोंगावत असतात सभोवार
असंबद्ध चक्राकार
कुणाचा कुणाला मेळ नाही!

सर्व संपल्यावर मी उठतो राखेतून
टिपतो सांध्यरंग निर्विकारपणे
उद्याची जाणीव असूनही
समजचो स्वतःला
मी अद्भूत फिनिक्स आहे!



| ३० नोव्हेंबर ८२ |

मैफिल असते तेव्हा -
मी विसरलेला असतो
स्वतःला
आयुष्याचे बेगुमान वाळवंट
शिवतीर्थ नाही एखाद्या
क्षणाला.
बरसत असतात अखंडपणे
सांध्यरंग, प्रभातीचे विभ्रम
अन् मध्यरात्रीचे टिपूर चांदणे सुद्धा.

मैफिल संपते तेव्हा -
मीच रुतत चाललेला असतो
माझ्यात खोल; तीक्ष्ण शल्यासारखा.
असतात पसरलेल्या समोर
ओक्या बैठका.
ओअॅसिस अलगद उडून गेलेल्या
बेगुमान वाळवंटासारख्या.


 

| १३ डिसेंबर ८२ |

वाह ! सुंदर, सुसंपन्न प्रदेश !
जग गोडवे गातच असतं
पण त्याच्याही खाली
खूप खाली
असतो खदखदणारा लाव्हा
याचं त्याला भानच नसतं.

दरेक वसंतात येतात
गोंडस गुलाबी पाखरं
बागडतात रोमारोमात
तेव्हा प्रदेश विसरलेला असतो
उरातली आग
म्हणतो : जग म्हणतं ते खरं आहे.
वाह ! सुंदर, सुसंपन्न प्रदेश !
जगाने गोडवे गायलाच हवेत.

वसंत संपतो
भरारतात पाखरे सहजतेने
ज्या प्रदेशात
असेल फुललेला वसंत
तिकडे
जुन्या प्रदेशाचा निरोपही न घेता
हा पाखरांचा स्थायीभावच असतो.

खिळखिळा अस्थिपंजर सावरीत
प्रदेश शांतवत असतो शिशिरात
उरात उसळलेला डोंब
स्वतःलाच समजावतो :
पुन्हा वसंत येईल
पुन्हा पाखरं गातील
जगही गोडवे गाईल
वाह ! सुंदर, सुसंपन्न प्रदेश !

मात्र ह्या वसंतात
अकालीच उफाळलाय
प्रदेशाच्या उरातील डोंब
म्हणू लागलाय प्रदेशही :
बस्स झाले आता पाखरांचे क्षणिक बागडणे
अन् जगाचे कौतुकही !
होऊ दे उद्रेक बेबंदपणे
उरातील ज्वालामुखीचा !!
खाक करु दे सगळ्या
सुंदर, सुसंपन्न संज्ञा !!!
बनू देत उंच, काळे, कभिन्न पहाड
ज्यात राहतील हिंस्र पशू
जे नांदतील सगळ्याच ऋतूंत
नसतील पाखरांसारखे क्षणिक;
नि मग जगालाही म्हणू दे :
बापरे ! किती भयानक न् कीर्रर्र जंगल हे !!!!







| १७ डिसेंबर ८२ |

किनारा : समुद्राचे प्रास्ताविक
मी अन् दोस्त उभे वाळूत
उगवत्या किरणांत न्हात.
किनाऱ्याच्या समुद्रास आहोटी
भरती
माझ्या डोळ्यांतील समुद्रास.
समजावतो दोस्त
जपतो दोस्त
नि शोषतो किनारा
अनाहूत भरती.
मात्र आता
नसतो किनारा फक्त समुद्राचे प्रास्ताविक
असतो किनारा:
माझ्या डोळ्यांतील
अनाहूत भरतीचा
आशय.

|१७ डिसेंबर १९८२|

आपण असे परके परके
का वागू लागलो आहोत?
मला माहिताहे,
व्यवहाराच्या कानशीवर
भावना बोथट करुन
माणसे परकी होतात.
तसे काही आपल्यात..?
नको...
नकोच. हे थांबायलाच हवं.
खरंच आधी थांबायलाच हवं. कारण
माहिताहे मला,
माणसं परकी परकी होत जाऊन
अखेर अनोळखी सुद्धा होतात...

| २१ जुलै १९८६ |

डोळ्यांतून समुद्र परागंदा
अवघं बेटच थरारलेलं
शब्दप्रवाह
अंतःप्रवाही
गोठून कुंठित: किती काळ?

वादळ बेभानत जातं.
झाडांचा मुक्त सळसळाट
वीजेच्या तीक्ष्ण, असंख्य शलाका.
: काजळ रात्रीला
हे कसले डोहाळे?

| २३ एप्रिल १९८४ |

'पाखरं पंख मिटून चिडीचूप होतात

किवा

वळचणीतून सटकण्याचा प्रयत्न करतात

निरोपाचा आकाशभार पेलत नाही म्हणून.'

पुनरावृत्तीने सिद्धांत ठरतो;

सिद्धांत मृत्यू बोथट करतो;

पण

असं सैद्धांतिकपण सुखदायी असतं...?

| १ मे १९८४ |

प्रतीक्षा.
कातरवेळ झाली तरीही.
...खरंच पाखरं परतणार नाहीत?

दूर कुठेतरी फडफड ऐकू येतेय.
अस्पष्टशी.

अपेक्षा: किमान एक भेट. स्थलांतरापूर्वी.

| ४ मे १९८४ |

अखेर स्थलांतर झालंच.
- आता कोणत्या विजनात थांबू
पुढील मोसमापर्यंत?
नि
मोसमानेच दिशा बदलली तर –

| १७ मे १९८४ |

आता उर्वरित आयुष्यासाठी

घरटं विणू घातलंय तिनं

प्रौढ समंजसपणानं.

पायथ्या पायथ्यानं गवत-काटक्या गोळा करताना

ती अदमास घेते पंखांच्या शैथिल्याचा

व शिखराकडे पाहत मंद हसते

साक्षात्कारी मुद्रेनं.

| २१ मे १९८४ |

वेगाची परिसीमा ओलांडल्यावर

एक गतीपूर्ण शृंखला

मेंदूची वीण उसवत...

निनादणाऱ्या गुंफा;

थरारणारी शिल्पं;

वाघळांची फडफड.

विन्मुख: संथ चाललेला

श्रमणांचा जथा, अंधारछेदित.

| १ सप्टेंबर १९८० |

हे मध्यरात्रीचे रस्ते

कसे भयाण पसरलेत दूरवर...

प्रेतावरच्या कफनासारखे.

माझ्यातील रक्तवाहिन्यांत खळाळतंय

ते उदासपण...

जागवतंय

दूरातल्या संवेदना;

अन् मी होत जातोय उद्ध्वस्त

ही जुळवत मध्यरात्रीची शिल्पं...!!

| १ सप्टेंबर १९८० |

दिवस गेले

ऋतू गेले

महिने बदलले

वर्षेही पालटली

बाग अजूनही शिशिरावकळा जपणारी

अनेक क्षणभंगुर वसतोत्सवातहीः

ते स्थलांतरित पाखरु

तिकडेच मेले तर नसेल...?

| ७ ऑक्टोबर १९८० |

ह्या जनअरण्याच्या आदिम वणव्यात

होरपळणारं अस्तित्व माझं

कधी होणाराहे थंड?

की संपणाराहे ही अबोध, असहाय्य तडफड

अंताबरोबरच माझ्या?

कुणीच ऐकत नाही

माझ्या अंतरातले टाहो

किमान सहानुभूती कुठेच नाही

फक्त शुष्क जीवनाचे

पडसादच भोवतालची..!

मला नकोयत ह्या यंत्रांचे

जीवघेणे आक्रोश

त्यांत राबणाऱ्यांच्या रक्तातील

भीषण अतृप्तता.

मला नकोय

ह्या माणुसकीहिन डबक्यातली

ओंगळ किड्यांची

कायमची बुचबुच...

मला भरारायचंय

चंदेरी रस पाझरणाऱ्या रात्री

धूसर प्रकाशात

निरव शांततेत

मला घालायचीय साद.

असंख्य अंधाऱ्या दऱ्या.

मंदप्रकाशी कडे.

झेपावायचंय प्रत्येक शांततेचा वेध घेत

जिथे नसतील माणसाच्या शुष्क खुणा

मला कोंडवाड्यात डांबणाऱ्या.

मग भले मला मिळालं तरी चालेल

ओअॅसिसविहिन वाळवंट.

मी हसत हसत साहिन ते

कारण मी मारेन मुक्तपणे

आर्त हाका

नसतील संकेत मनुष्यत्वाचे

विरुन जाईन एकवेळ

वाळवंटी वादळात

सापडेन एखाद्या काफिल्याला

वाळूच्या डोंगराने स्थलांतर केल्यावर

उरलेला एका सांगाडा म्हणून.

| १ सप्टेंबर १९८० |

ही अपाणी डोहातील

प्राणांतिक तडफड

जगाला खिदळून दाखवणं :

मी एक सुखी प्राणी.

कुठवर ही प्रतारणा...?

कदाचित

अंतापर्यंतही माझ्या...

| २ सप्टेंबर १९८० |

क्षितीजावरील दूरस्थ रेषा

माझ्या अमाप संवेदनांचे

संघटन;

विघटन

जग अन् मी.

| ५ एप्रिल १९८१ |

क्षण निरोपाचा टिपणे, हे स्वप्न अधुरे राहिले

व्याकूळ तुज पाहिन, हेही राहूनच गेले

विस्मृती तुझी अन् अंत माझा एकच गे असेल

‘हो आयुष्यात सुखी’ म्हणायचे राहून गेले

दाटलेला वियोग नयनी, हात हलणारा तुझा

पाहिन धूसर ती छबी, हे राहूनच गेले

माहीत मला वाळवंटी तू आहेस मृगजळ

स्वप्न फक्त निरोपाचे मी उगीचच कवटाळले

एकांती ढाळली आसवे, गुदमरुनी शुष्क सागरी

का हे सुख सुद्धा मला गे, नाही नियतीने येऊ दिले

स्वप्न माझे निरोपाचे ते दूर दूर गेले

देण्यास निरोप त्यास, हे हात हलत राहिले...

|        |

तुझ्या आठवणींच्या

लक्ष लक्ष मुंग्या शरीरभर फिरतात

नि

पिळवटून निघतो मी

असह्य दंशवेदनांनी.

खरे तर

तू यायला नको होतेस

त्या शिशिरप्रभाती

हाती वसंताचे तबक घेऊन!

व्यथांचे बांध

ढसढसा फोडलेस माझ्यासमोर;

नि सामावून गेलो आपण

समव्यथापक्षी;

आणि अशाच एका अवघड क्षणी

तू आपल्या व्यथांना घेऊन

क्षितीजपार झालीस...

तेव्हापासून-

तुझ्या आठवणींच्या

लक्ष लक्ष मुंग्या शरीरभर फिरतात

नि

पिळवटून निघतो मी

असह्य दंशवेदनांनी...

| २१ नोव्हेंबर|

तुझं न येणं गृहीत धरुनही

मी उभा होतो कारंज्याशी

तुझ्या प्रतीक्षेत केव्हाचा!

कारंजे...जसे तुझे शब्द.

तुषारांची सप्तरंगी कमान

तुझ्याभोवती;

तशीच हौदाची चाकोरीही.

हौदाचे कठडे

खरंच इतके बळकट

की तुलाच हवी आहे कमान..?

| २ फेब्रुवारी १९८४ |

एक प्रचंड सरमिसळ

गुंत्याचा गुंता...

सगळीच टोकं गायब...

असं कसं होतंय हे..?

| १९ जानेवारी १९८५ |

वणवा पेटलेल्या रानातून

तो धावत सुटतो बेबंद

वेदनांचे कळप घेऊन...

पोहोचतो तिच्या महालात.

ज्वाळांनी लडबडलेले दोन्ही हात

समोर करुन विचारतो – 

देतेस मला तुझ्या डोळ्यांतील समुद्र?

ती निमूटपणे ठेवते त्याच्या हातात

जळजळीत निखारे

उत्तरादाखल.

| ११ मार्च १९८५ |

उत्खननात

स्तरावर स्तर उलटत गेले

जहरी शरांनी जर्जर क्रमशः

अस्थिपंजर

रक्तविहिन.

आता माती लोटणे अपरिहार्य...(?)

| २६ मे १९८४ |

त्या अवसेच्या रात्री

तुझ्या चेहऱ्याचा नकाशा धुंडाळत

डोळ्यांच्या विवरात शिरतानाच

तू कंदिलाची वात मोठी केलीस :

सप्तर्षी ध्रुवावर स्वार होऊन

प्रश्नचिन्ह झाले,

व्याधाने बाण उद्गारदर्शक धरला,

बघता बघता नक्षत्रांची

धडधडत पेटू लागली शेकोटी;

त्या अवसेच्या रात्री...

| १५ एप्रिल १९८४ |

तू निरोप न घेता निघून गेलीस...

तापलेले रुळ तू सहज ओलांडतेस

त्यानंतर?

विद्ध मी – अशा अवेळी.

मग्न तू – चार भिंतींच्या मजबुतीत...

....

....

विद्धता हाच दोष – सर्व ठायी.

| २८ मे १९८४ |

काळोख-वेध घेताना

मध्येच चमकून जातात पलिते,

रातकिड्यांची कीर्र साथ दृढ होते,

गिळू पाहतात अस्मानदेही पर्वतमाथे.

आताशा कुठे आरोळी ठोकून 

मी विझू घातल्या होत्या

चांद्रज्योती. 

| ३१ मे १९८४ |

क्षुब्घ सायंवेळा

सूर्यबिंबासवे घरंगळत गेल्या;

उत्तररंगांच्या धरपकडीत

बराच मी चिंब.

मध्येच कधी

प्रदीर्घ अतीत

रात्रीच्या डोहात थैमानल्यानंतर

मी भिरकावलो जातो प्राचीस

शोधण्यास

सांद्र प्रभातवेळा.

| २३ जुलै १९८४ |

अशी ही रणरणती रात्र...

विशीर्ण व्हावी सर्व तावदानं;

असा हा वारा,

चांदण्या पाखडत

बेहोश नाचताहेत

मद्यधुंद,

स्वर्णवर्खी मशाली...

स्वप्नघरट्यांनी जळशीळ पापण्या

बुब्बुळं पांघरतच नाहीत;

एक आयुष्य अजिंठा होत टक्क;

अशा ह्या रणरणत्या रात्री...

| २ सप्टेंबर १९८४ |

मी जाणून आहे

तुझ्या स्थिर पापण्यांखालची अस्थिर बुब्बुळं,

वटवाघळांची कर्कश फडफड.

तसेच

भिंतीशी विलग होण्याच्या प्रयत्नातील

तुझं प्रत्यंग.

नेणीव जाणीवेत फटफटतेः

पांढऱ्या शुभ्र बगळ्यांची रांग

उडत उडत दूर जाते.

घिरट्या घालणारी गिधाडं

ओरबाडीत नाहीत कुठलाच शिलालेख

किंवा तुझी सचेत अचेतता.

मी समजू शकतो

संधिप्रकाश गडद होताना

भिंतीच्या सलगीची पर्याप्तता.

| १२ सप्टेंबर १९८४ |

काही आदर्शवत तसेच विक्षिप्त

समजांना बगल देऊन

वस्तुनिष्ठ होण्याची वेळही येते कधी कधी.

आपण स्थिर असतो

शब्दांच्या बेगुमान वाती

धडधडवत असतात वणवा सर्व रानी...

वेंधळ्या संध्येचा चुकार पदर

का धरु नये तरीही?

जीवनाच्या व्याख्येचा शेवट

मरणाचे दार ओलांडल्याशिवाय होत नाही;

शब्दांच्या चपखल निवडीचा

विफल प्रयत्न करताना

पाखरं निसटलेली असतात

आपापल्या घरट्यांत,

पंखांची हलकीशी कुजबुजही न करता.

नाहीतरी तत्त्वज्ञानं बरीचशी सडतच असतात

विचल पोटांच्या अचल पर्वतांत.

कानशीने दात पाजवण्याची कला

भरल्यापोटी ठीक असते;

चार-दोन कल्पनेचे तारे तोडून

चघळावे का उपाश्याने..?

| १४ सप्टेंबर १९८४ |

तो होता वेदनांचा फकीर

वाघळांच्या मशि‍दीतला.

‘झू’तल्या प्राण्यांशी ओळख करताना

काहीसा शहारला;

सावरला.

तळ्यातलं एक कमळ उचलून

पुटपुटलाः

तुझ्या लिप्ततेतली अलिप्तता

मला का न मिळावी?

| ३ ऑक्टोबर १९८४ |

गुहेत अंधार असला तरी

सर्व शिल्पं स्पष्ट असतात

दिवाभीतासाठी.

'कधीतरी शिल्पंही चकवा देतात'

अशी समज यावी आतातरी

दिवाभीतास,

शिल्पफरार, ओक्या गुहेत हिंडताना!

| २ ऑक्टोबर १९८४ |

असेल रात्र संपलेली

व पहाट फटफटलेली

पक्षी किलबिलताना

सोनेरी सकाळी चिमुकला पक्षी

थव्यातून अलगद निसटला

सर्व म्हणालेः पंख फुटलेला.

थंडगार रात्र एसीत उबारा घेते

चंद्रसूर विसर्जित होतात

वावटळ आपसूक शमते.

बुद्ध कधीच गात नाही अविलग ओठांतून

मात्र घुमत असतो स्तूपात चिरंतन नाद

ओसंडतेला बुद्धाच्या अर्धोन्मीलित पापण्यांतून

शब्द आत्महत्येला प्रवृत्त झालेले

तिच्या निर्विकार गमनाने

आगमनपूर्व अस्तित्व असलेले.

रुक्ष अरण्यातल्या निष्पर्ण वृक्षावर

प्रतीक्षेत आहे उपगुप्त

कोण आता ‘अशोक’ नंतर..?

| ४ सप्टेंबर १९८४ |

कभिन्नतेचे पडसाद निनादत निघतात...

तुझ्या मुद्रेवरील रेशीम मेघ

अंधारवेढीत तीव्र –

टिपतो वळणावर वळताना;

काळीज फाटत असतं

पावलागणिक.

तुझा चुंबनझोतः

एक लडिवाळ अलवारता

सरसरत जाते रंध्रांतून

निश्चिंततेची वावटळ

तुला कशी कळावी?

| २८ सप्टेंबर १९८४ |

‘कोसळलेले बंगले

पत्त्याचे होते’ – सहज शेरा.

डोळ्यांवरील पापण्यांत ढासळते अवशेष...

स्फोटांचे प्रचंड आवाज कानात.

...

बंगले कशाचे का असेनात;

निदान स्वप्नातले असते तरी –

| ८ ऑक्टोबर १९८४ |

तुझं माझं तसं काहीही नातं नाही

प्राजक्त कोणाचा? फुले कोणाची?

ह्या वितरणाची गरज नाही.

‘रात्र पिशाच्च होऊन झपाटते तुला’

मी का विचार करावा?

भिन्न असतात मनाच्या तुला.

मनाचं जातपेपण वेठीस धरुन

आयुष्य सहज पार होईल;

तू का डोळ्यांवर झापडं लावून?

| २२ ऑक्टोबर १९८४ |

पुस्तकं चाळताना सहज नजर गेली :

कपाटाजवळ लावलेलं ग्रीटिंग कार्ड

कोळिष्टकांनी वेढलेलं;

कधीकाळी तू दिलेलं.

‘आतील मजकूर’ पाहण्यास

पुढे धजावलेला हात झटकन मागे घेतला.

दीर्घकाळाचा जाडसर पडदा

विरविरीत होणं,

आता नको होतं मला.

| २२ ऑक्टोबर १९८४ |

त्या ओसाड रानात आल्यावरही

‘पशु-पक्षी मरुन पडलेले’

आढळतात पारध्याला.

पारधीः कोणतंही हत्यार नसलेला.

मर्तिकाची हाडं चोखण्याची वेळ येऊ नये म्हणून

‘निदान आतड्यांनी पोट भरलंय’

ह्या समाधानात

पारधी वेगात चाललेला

‘अवर्षण-सीमा’ पार होण्यासाठी

आयुष्य तुडवत...

| ३० ऑक्टोबर १९८४ |

स्वप्ने वेशीवर टांगून

येणाऱ्या प्रत्येक नवागताकडे

आशेने डोळे लावणे

जगण्यास पोषक ठरते.

: असं मलाही वाटलं होतं सुरुवातीला.

पण वेशीवरच गिधाडांचा बाजार भरुन

माझ्या स्वप्नांचा लिलाव स्वस्त झाला

तेव्हा

स्वप्ने वेशीवरुन उतरवली

व सुरु केले त्यांचे

पृथक्करण,

विश्लेषण,

वर्गीकरण.

...आताही तेच सुरु आहे.

| १ नोव्हेंबर १९८४ |

अलमारीत बंद केलेल्या

त्या क्षुब्ध ‘सायंकाळ’

आज मी तुला देत आहे.

...तू हा नाहक हट्ट करीत आहेस!

सांद्र प्रभातवेळा वेचण्यात

तू आयुष्य घालवावंस

असं मला अजूनही वाटतं.

किमान एकदा

तृणपात्यावरील दवबिंदू झटकून

अस्वस्थ झालेल्या माझ्यात

डोकावणारी तू

आठव.

| १८ नोव्हेंबर १९८४ |

समुद्र ओहोटला की भूप्रदेशाची

व्याप्ती वाढते

तशीच व्याप्ती वाढते दृश्याची

बुब्बुळांवरील पापण्या सरकवण्याच्या

कमाल मर्यादेपर्यंत; तसाच –

इतिहास प्रसरण पावतो

उत्खननानंतर.

| २४ नोव्हेंबर १९८४ |

आता रात्र होईल

ओढून घेईन कफन शांतपणे

सूर्याची पहिली किरणे

चाचपडतील माझा देह; तेव्हां –

मी पुन्हा सचेत होईन.

कधी संपेल हा सचेत-अचेत क्रम?

...बागेतला पुतळा किती छान हसतोय!

| २५ नोव्हेंबर १९८४ |

‘किती वेंधळा रे तू!

साधी भेळ तुला नीट खाता येऊ नये’ – तू म्हणालीस.

बुडता सूर्य

लाटांशी लपाछपी खेळतानाः

स्वतःजवळची भेळ भरवताना 

मी तुझं बोट कधी चावलं कळलंच नाही.

आता एक  चित्कार कानभर

सूर्य मुकाट बुडताना;

व सांडलेली भेळ इतस्ततः

| २६ नोव्हेंबर १९८४ |

दूर कोल्हेकुई रानात

नांगरलेले आकाश

पेरलेल्या तारका

गच्च झाडांची सळसळ

वाऱ्याची मंद झुळूक

डोळे होतात चंद्र

पापण्या भिरकावून

शतपावली अखंड

महाद्वारी द्वारपालांची

वैशाली एव्हाना स्वप्नात मग्न.

| ३१ डिसेंबर १९८५ |

‘एकही अनुत्तरित प्रश्न 

असू नये वर्षांती.’

...बरा नव्हे हा अट्टाहास!

काल अखंड असतो;

तसेच / बहुधा

अनिर्णीतही.

| २६ जून १९८५ |

भरदुपार काळोख होत

संततधार वादळवाऱ्यात

सारं कसं बेछूट बेछूट...

मुसळधार...

गोठले मनही

अखंड

हिमखंड.

| २४ जानेवारी १९८५ |

हे कोण आहेत पहारेकरी

मनाच्या दरवाज्यावर?

फुटत नाहीत शब्द किंवा

वेदनासुद्धा.

आपण शब्दांची भोवळ लपेटून

उभे दीर्घकाळ...

चंद्रसावळ्या रात्री

समुद्रपार...

एक झांज वाजते

एक सांज डोलते

वादळते

समुद्रगाज.

| १० फेब्रुवारी १९८५ |

इवल्याशा चोचीत

आभाळ पकडण्याच्या धडपडीत

रात्र झाली.

घरटे दूर राहिले.

वाटही विस्मरणात गेली बरीचशी

आठवते तीही रात्रीने गिळली.

परतीचे रंग दिसू लागले

मावळतीला

तेव्हाच खरे तर परतायला हवे होते मला!

कातरवेळेची चाहूल

अशी कशी डावलली मी..?

| १० फेब्रुवारी १९८५ |

तुझ्या शब्द झेलण्याच्या आतुरतेत

मी शब्दांचे परिमाण शोधण्यास आरंभ केला.

तुझ्या शब्दप्रसूतीनंतर तर

‘शब्दांनी जीवनच काय

अवकाशही मापता येते’

असे म्हणत

माझ्यातल्या बापाने

शब्दांनाच परिमाण केलं.

व्यवहारी शस्त्रक्रियेने

स्वतःला वांझ करीत गेलीस तेव्हां

मी शब्दांच्या गर्तेत

खोल खोल रुतत गेलो.

आता काडीमोड झाल्यावर

कधीतरी

‘शब्दा’ची व्याख्या चाचपडतो एवढंच.

| १६ फेब्रुवारी १९८५ |

माझे क्षितिज

एक चिरस्थायी वेदनांचा

अश्वत्थामी उंबरठा.

आरोहणाच्या प्रत्येक शिखरी

विस्तारत जाते क्षितिज

नि उंबरठ्याचा वाढतो परीघही.

मिट्ट काळोखराती

झोकून देतो स्वतःला तारकांच्या गूढ नगरी.

भिरभिरतो काही क्षण तरी

बिनावरोध

अक्षितीज.

| १८ मार्च १९८५ |

खिंखाळताहेत पागेतील घोडे...

हल्ली खुराक बंद आहे.

मी निर्विकार असतो.

जोजवतही नाही कुणाला.

कर्णाचे रथचक्र रुतल्यापासून

कुमारीभूमीच्या शुष्कपणात

चेतकाचे वेध लागलेत.

| ९ जानेवारी १९८५ |

सलग तीन दिवस अनुभवतोय

पिठूर चांदणं.

तू कुठेच भिनली नाहीस रोमांत.

आज मी अन् चंद्र

समुद्रात

खोल तळाशी.

एक सळसळ पावसाळी

उसवत कडेकपारी...

सलग तीन दिवस पाहतोय

कडवट स्वप्ने

उद्ध्वस्त घर...

पित्याचे प्रेत...

मी थंड. लोकचर्चा नको म्हणून गंभीरतेचा आव

पित्याचे प्रेत जिवंत अचानक...

थंडीचे ३०० बळी.

कचराकुंडीत भिकारी चिवडीत काही...

मी उगीच सरारलो!

| ७ जानेवारी १९८५ |

दीर्घ वेळ गेला.

तुझ्याशी समरसता साधत नाही.

पुन्हा पुन्हा

तू शून्यच भासतेयस.

शून्यास अब्जावधीने गुणलं

तरी फलित काय...?

| १५ जानेवारी १९८५ |

रोखल्या तुझ्या डोळ्यांच्या बाहुल्या

माझ्यावर

रोखठोक, आरक्त न् अर्थवान.

विन्मुख मला

एक जाबः

‘गुरु-शिष्य’ नात्याचा.

संदर्भ त्या सकाळचाः

अभिनंदनाचे

शब्द,

स्पर्श,

झटका अजाणता.

उठलेला मोहोळलोट

तुझ्यात-माझ्यात

फक्त

‘स्त्री-पुरुष’त्वाचा.

| २७ ऑक्टोबर १९८६ |

इतक्यात होईल रात्र

संपेल सारं उजेडपण

उल्कापाताच्या चार-दोन सरी

झाकोळलेल्या वनात मोर होतील

पहाटेचे जरतारी काठ

कधीही येऊ नयेत मनात

पिचल्या बासरीत

अवघडले सूर

होऊ नयेत पार;

आरपार.

| २३ एप्रिल १९८७|

काटेरी निवडुंगाचे

जुनेच स्वप्न

अवचित फुलारुन येऊ पाहते

सळसळणाऱ्या रुक्ष बेटांची

जवळ येत राहते

साद.

| ८ सप्टेंबर १९८७ |

रानभर कावळ्यांची कर्कश कावकाव

बुद्धाच्या शांत लेण्यात

वटवाघुळांची अखंड फडफड

प्रशांत माळावर

घिरट्या घालणारी गिधाडे

....सूर्य माथ्यावर नसता

तरी...दिवसाही नक्षत्रे दिसली असती.

| ९ सप्टेंबर १९८७ |

दोन पंचवीस.

प्रस्थानाचे एकाकीपण

ठाऊक असूनही उठलो.

-उठणे भागच होते-

‘निश्चित दिशेने’ चालू लागलो.

- हो. आता दिशा आहे. एकाकी. तरीही निश्चित;

आणि पूर्ण समजही

‘विश्वाच्या अनंततेतील

माझ्या सूक्ष्मत्वाचा.’

| १२ फेब्रुवारी १९८८ |

एक टिकल्यांची रात्र

टिकटिकत अंतर्बाह्य...

एक नागकन्या

सळसळत प्रवाही...चंद्रप्रकाशी.

एक निवडुंग फणेदार

उसवित ओअॅसिस...मऊशार.

हे अभ्रसंकट

आषाढस्थ होणार...केव्हांही.

| ४ मार्च १९८८ |

एक तारा

पहाटे अंगणात

गडगडला.

केळीच्या सोपाआड

एक उल्का

दबा धरुन

परसदारी.

ती माळावर

भिजल्या पंखांनी

चवऱ्या ढाळीत

हुळहुळणारा

एक केवडा

वाऱ्यामधून.

| १२ मार्च १९८८ |

एक कवडसा

मोकळा आकाशवेध

घेण्याच्या ऐन चाहुलीत –

झडप घातली

कोळिष्टकांनी

पाकोळीवर...

- पुन्हा तोच आर्त नाद

गुंफा व्यापत...